Jak zwalczyć egzemę? Przyczyny i naturalne rozwiązania.
Egzema to dość powszechny problem u małych dzieci. Na internetowych forach rodzice wymieniają się rekomendacjami dotyczącymi różnych kremów i maści, które obiecują ulgę. Jednak problem jest o wiele bardziej złożony – samo smarowanie skóry nie wystarczy, aby go rozwiązać.
Egzema nie jest wyłącznie chorobą skóry – to sygnał, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Skóra jest jak lustro naszego zdrowia wewnętrznego i często ujawnia zaburzenia, które mają swoje źródło głębiej, np. w układzie odpornościowym czy jelitach.
Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) to jedna z najczęstszych chorób zapalnych skóry u dzieci. W jej rozwoju kluczową rolę odgrywa układ immunologiczny, który nieprawidłowo reaguje na czynniki środowiskowe, prowadząc do przewlekłego stanu zapalnego.
Czy wiesz, że ryzyko wystąpienia egzemy u dziecka zaczyna się kształtować jeszcze przed jego narodzinami? To, co dzieje się w trakcie ciąży i pierwszych miesięcy życia, ma ogromny wpływ na zdrowie skóry malucha. Odpowiednia profilaktyka może znacząco zmniejszyć ryzyko problemów skórnych w przyszłości.
Co może zwiększać ryzyko egzemy?
Przyjrzyjmy się, co na temat egzemy mówią badania naukowe. Wszystkie poniższe informacje pochodzą z PubMed – jednej z najważniejszych baz danych badań medycznych:
- Historia AZS w rodzinie – Jeśli mama w ciąży zmaga się z egzemą, częstymi infekcjami lub ma wysoki poziom IgE (przeciwciał związanych z alergiami), dziecko ma większe ryzyko rozwoju atopowego zapalenia skóry.
- Antybiotyki w ciąży – Stosowanie antybiotyków w ciąży może zwiększać ryzyko egzemy, astmy i chorób zapalnych jelit u dziecka.
- Antybiotyki i paracetamol u noworodka – Podawanie ich w pierwszych tygodniach czy miesiącach życia może sprzyjać rozwojowi AZS w późniejszym wieku.
- Kontakt matki z ftalanami – Znajdują się w plastikowych opakowaniach, kosmetykach i środkach czystości. Ich nadmierna ekspozycja w ciąży może podnosić ryzyko egzemy u dziecka, szczególnie u chłopców.
- Ekspozycja na bisfenol A (BPA) – Obecny w plastikowych butelkach, paragonach i niektórych puszkowanych produktach spożywczych. Może negatywnie wpływać na zdrowie skóry niemowlęcia i sprzyjać alergiom.
- Metale ciężkie – Takie jak rtęć mogą obciążać organizm i zwiększać ryzyko problemów skórnych. Dane w badaniu pochodzą z Vaccine Safety Datalink (VSD), czyli bazy danych monitorującej bezpieczeństwo szczepionek. Rtęć wciąż jest obecna w niektórych szczepionkach, dlatego warto czytac każdą ulotkę.
- Niedobór cynku – Cynk jest kluczowym minerałem dla zdrowia skóry i układu odpornościowego. Jego niedobór może przyczyniać się do rozwoju egzemy
- Reakcja na aluminium zawartą w szczepionkach, szczególnie tych potrójnych gdzie ilość aluminium jest większa. Rutynowe szczepienia niemowląt mogą wpływać na podatność na choroby alergiczne.W badaniu przeprowadzonym na grupie 4433 dzieci wykazano, że te, które otrzymały szczepionkę DTaP z miesięcznym opóźnieniem, rzadziej cierpiały na egzemę. Egzema jest również opisana w trzech artykułach na Pub Med jako skutek uboczny szczepionki na ospę.
- Krótki czas karminia piersią– według badań krótszy czas karmienia piersią i karmienie niewyłączne (tj. mieszane) wiązały się z nieco większym ryzykiem egzemy u dzieci. Dzieci karmione piersią krócej lub w sposób niewyłączny miały około 11% większe ryzyko wystąpienia egzemy.
Naturalne rozwiązania w walce z egzemą u dzieci i niemowląt:
1.Dieta eliminacyjna
Chociaż mleko matki jest najlepszym pokarmem dla niemowlęcia, niektóre składniki diety mamy mogą przenikać do mleka i wywoływać reakcję alergiczną lub nasilać stan zapalny. Najczęstsze alergeny to:
- Białka mleka krowiego (w tym nabiał: jogurty, sery, masło, śmietana),
- Jajka,
- Orzechy,
- Pszenica i gluten,
- Soja,
- Ryby i owoce morza.
Warto rozważyć eliminację tych produktów na 2-4 tygodnie i obserwować reakcję dziecka. Jeśli egzema się poprawia, można stopniowo wprowadzać produkty z powrotem i obserwować, co może być wyzwalaczem.
W naszym przypadku kluczową rolę odegrał nabiał. Za każdym razem, gdy spożywałam większe ilości mleka i jego przetworów, u obu moich synów karmionych piersią pojawiała się egzema. Po całkowitym wyeliminowaniu nabiału zmiany skórne znikały w ciągu tygodnia.
Jeżeli Twoje dziecko ma ponad 2 lata i mieszkasz w Wielkiej Brytanii, jedną z opcji sprawdzenia nietolerancji pokarmowych jest York Test. Test można zamówić do domu, a krew dziecka pobiera się z palca za pomocą specjalnego nakłuwacza , co jest niemal bezbolesne.W cenie jest 30 minutowa konsultacja z dietetykiem ( a przynajmniej była kilka lat temu kiedy zamawiałam zestaw dla siebie).
Nie polecam kupowania tanich testów na nietolerancje pokarmowe z włosa. Choć włosy mogą być użyteczne w badaniach na obecność metali ciężkich, nietolerancje pokarmowe można wiarygodnie zbadać wyłącznie z krwi.
W publikacji z 2004 roku na PubMed czytamy, że dieta eliminacyjna była bardzo skuteczna u dzieci ze diagnozowaną alergią pokarmową, szczególnie u młodszych dzieci z ciężką postacią egzemy.
2. Zdrowie jelit mamy i dziecka
Dysbioza jelitowa u mamy (np. przerost Candida, SIBO, nieszczelne jelito) może wpływać na skład mleka i wywoływać stan zapalny u dziecka. Warto zadbać o florę jelitową poprzez:
- Dietę bogatą w błonnik i fermentowane produkty (jeśli dobrze tolerowane),
- Suplementację probiotyków (szczepy Lactobacillus rhamnosus GG i Bifidobacterium breve są szczególnie polecane w AZS),
- Unikanie cukru i przetworzonych produktów.
Badanie z 2018 roku potwierdza iż Utrzymująca się dysbioza mikrobiomu jelitowego, połączona z brakiem równowagi w układzie odpornościowym, trwa przez całe życie i przyczynia się do rozwoju chorób, takich jak AZS.
Dodatkowo, badania przeprowadzone u ludzi i zwierząt wykazały, że AZS jest związane z zaburzeniami mikrobiomu jelitowego i skórnego. Oznacza to, że zmiany w mikroorganizmach w jelitach i na skórze mogą wpływać na rozwój tej choroby.
Jeśli Ty lub Twoje dziecko zostaliście zdiagnozowani z przerostem grzybka Candida lub dysbiozą jelitową, może być konieczna współpraca z wykwalifikowanym terapeutą żywieniowym, naturopatą lub lekarzem medycyny funkcjonalnej, ponieważ samodzielne zarządzanie tym problemem może nie wystarczyć. W niektórych przypadkach konieczne może być wprowadzenie odpowiednich leków.
3.Naturalna pielęgnacja i środki czystości
Warto prać ubrania dziecka w delikatnych detergentach, które nie zawierają zapachów ani enzymów, ponieważ mogą one podrażniać wrażliwą skórę. Do pielęgnacji najlepiej wybierać naturalne, bezzapachowe kosmetyki, które nie zawierają agresywnych substancji chemicznych. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat na temat naturaInej pielęgnacji dzieci i niemowląt kliknij tutaj.
Istotne jest także unikanie chlorowanej wody do kąpieli – dobrym rozwiązaniem może być zastosowanie filtra do wody lub kąpanie dziecka w przegotowanej wodzie, aby zmniejszyć ryzyko podrażnień.
Orzechy piorące (ang. soap berries) to świetna, w pełni naturalna alternatywa dla detergentów, szczególnie dla dzieci z wrażliwą skórą i egzemą. Zawierają saponiny, które działają jak naturalne środki czyszczące, a przy tym są delikatne dla tkanin i nie pozostawiają chemicznych osadów. Ciekawa jestem, jak sprawdzą się u Ciebie!
4. Kąpiel Owsiana
Według wielu badań naukowych owies koloidalny ma działanie przeciwzapalne, przeciwświądowe, przeciwutleniające, przeciwgrzybicze, prebiotyczne, naprawcze dla bariery skórnej i korzystny wpływ na pH skóry. Nie musisz jednak kupować specjalnej wersji owsa. Pokażę Ci jak zrobić owsianą kąpiel dla dziecka używając zwykłych platków owsianych:
Zmiksuj 3 łyżki płatków owsianych ze szklanką mleka. Odcedź i wlej do kąpieli dziecka.
Jeśli chcesz zamienić mleko owsiane w krem nawilzający i sama zrobić domowy krem nawilżający bez konserwantów kliknij tu
5. Kąpiel z solą z morza martwego
Sole magnezowe, które występują w dużych ilościach w wodzie z Morza Martwego, są znane z korzystnego wpływu na skórę, zwłaszcza przy stanach zapalnych. W 2005 roku przeprowadzono badanie, aby sprawdzić, jak działają na suchą, atopową skórę.
Wzięli w nim udział ochotnicy, którzy mieli suchą skórę z tendencją do podrażnień. Każdy z nich moczył jedno przedramię przez 15 minut w wodzie z 5% solą z Morza Martwego, a drugie w zwykłej wodzie z kranu (jako punkt odniesienia). Badanie trwało sześć tygodni, a w tym czasie regularnie sprawdzano stan ich skóry.
Wyniki były bardzo pozytywne. Po pierwsze, skóra zanurzana w solance była bardziej nawilżona, co oznacza, że sól pomogła zatrzymać wodę w naskórku. Po drugie, zmniejszyła się jej szorstkość i zaczerwienienie – czyli oznaki stanu zapalnego.
Podsumowując, kąpiele w wodzie z solą z Morza Martwego były dobrze tolerowane przez skórę, wzmacniały jej naturalną barierę, nawilżały i łagodziły podrażnienia.
6.kwasy omega 3
W ostatnich latach coraz więcej badań koncentruje się na naturalnych metodach wspomagania leczenia atopowego zapalenia skóry (AZS), szczególnie u dzieci. Jednym z obiecujących kierunków jest stosowanie suplementów diety, w tym kwasów tłuszczowych omega-3 oraz kwasu gamma-linolenowego (GLA). Celem tego badania było sprawdzenie, jak połączenie tych składników może wpłynąć na objawy AZS u dzieci.
W tym badaniu sprawdzano, jak działa połączenie omega-3 z oleju rybnego i kwasu gamma-linolenowego (GLA) z oleju z czarnej porzeczki u dzieci z AZS.
Przez dwa lata, jesienią, zimą i wiosną (bo latem AZS zwykle się poprawia), dzieci dostawały albo specjalny suplement (Mega Kid®), albo placebo. Sprawdzano, jak zmienia się nasilenie objawów AZS (np. według wskaźnika SCORAD), jak często dzieci muszą używać maści sterydowych, a także jakość snu, intensywność świądu i wpływ choroby na życie rodzinne.
Badanie objęło 52 dzieci. Po 4 miesiącach dzieci, które dostawały suplement, miały znacząco mniejsze zmiany skórne i używały mniej maści sterydowych (spadek z 30 mg do 10 mg miesięcznie). Poprawiła się też jakość snu, świąd był mniejszy, a życie codzienne stało się łatwiejsze.
Wygląda na to, że połączenie kwasów omega-3, GLA i witaminy D może być skuteczne i bezpieczne w łagodzeniu objawów AZS u dzieci. Może być to dobra opcja do rozważenia jako wsparcie w leczeniu!
7. Żel z wyciągiem z lukrecji:
Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra L.) od dawna jest znana ze swojego korzystnego wpływu na skórę, zwłaszcza przy problemach takich jak egzema czy uporczywe swędzenie. Ale czy rzeczywiście działa? Sprawdzono to w badaniu , w którym testowano jej skuteczność w leczeniu atopowego zapalenia skóry (AZS).
Najpierw przygotowano żele zawierające 1% i 2% ekstraktu z lukrecji, a następnie przez dwa tygodnie stosowało je 90 pacjentów.
Co najważniejsze, żel z 2% lukrecji działał zdecydowanie lepiej niż wersja 1% – skuteczniej łagodził zaczerwienienie, obrzęk i swędzenie skóry. Wyniki wyraźnie pokazały, że lukrecja może być świetnym, naturalnym wsparciem w walce z AZS.
Olejek rumiankowy niemiecki
Historycznie, olej GC był stosowany w leczeniu chorób skóry, takich jak egzema, ponieważ zawiera trzy główne składniki seskwiterpenowe (azulen, bisabolol, farnesen) o działaniu przeciwzapalnym lub przeciwhistaminowym [6,32]. Szczególnie wiadomo, że te właściwości oleju GC pochodzą od α-bisabololu, substancji o silnym działaniu przeciwzapalnym.
W badaniu przeprowadzonym w 2010 roku na myszach naukowcy zaobserwowali że olejek rumiankowy może wpływać na komórki układu odpornościowego, które są zaangażowane w rozwój atopowego zapalenia skóry. Do badania użyto 3% roztworu olejku rumiankowego.
Olej GC nałożony na skórę pomógł zmniejszyć nadmiar przeciwciał IgE i IgG1 oraz zmniejszył wydzielanie histaminy. Dodatkowo po jego użyciu zmniejszyło się częste drapanie skóry, które było wynikiem świądu.
Maść z miodu i oliwy
W badaniu przeprowadzonym w 2003 roku naukowcy postanowili sprawdzić, czy naturalna maść może wspomóc leczenie zapaleń skóry, takich jak dermatitis i łuszczyca, a także umożliwić zmniejszenie dawek kortykosteroidów bez pogorszenia stanu skóry. Wyniki eksperymentu okazały się bardzo obiecujące!
Po dwóch tygodniach stosowania tej maści, wyniki były następujące:
- 8 na 10 osób z zapaleniem skóry, które używały wyłącznie tej naturalnej maści, zauważyły znaczną poprawę stanu skóry.
- U 5 z 11 osób stosujących kortykosteroidy, udało się zmniejszyć dawkę o 75%, przy równoczesnym stosowaniu tej naturalnej maści, bez żadnego pogorszenia stanu skóry.
Po przepis na maść kliknij tu
Podsumowanie:
Egzema, choć jest powszechnym problemem skórnym, stanowi jedynie wierzchołek góry lodowej, odzwierciedlając wewnętrzne procesy zachodzące w organizmie. Kluczowe znaczenie ma zrozumienie jej głębszych przyczyn, takich jak zaburzenia w układzie odpornościowym, stan jelit czy ekspozycja na toksyny. Naturalne metody, takie jak odpowiednia dieta mamy karmiącej, wspieranie zdrowia jelit, delikatna pielęgnacja skóry i suplementacja, mogą przynieść ulgę dzieciom cierpiącym na egzemę.
Egzema u dzieci to wyzwanie, które wymaga holistycznego podejścia i cierpliwości. Zamiast skupiać się wyłącznie na eliminowaniu objawów, warto spojrzeć głębiej i zadbać o zdrowie organizmu jako całości. Naturalne metody opisane w artykule nie tylko łagodzą objawy, ale również wspierają długoterminowe zdrowie dziecka. Pamiętaj, że każde dziecko jest inne – kluczem do sukcesu jest obserwacja i dopasowanie rozwiązań do indywidualnych potrzeb.
Informacje zawarte w tym artykule to jedynie mała część wiedzy na temat egzemy. Jeśli chcesz zgłębić ten temat bardziej szczegółowo, serdecznie polecam blog Przemysława Dobrzyńskiego: Zdrowie Bez Tajemnic – Egzema bez tajemnic. Autor dysponuje ogromną wiedzą, którą przekazuje w sposób niezwykle rzetelny i wyczerpujący. W swoim wpisie szczegółowo omawia egzemę i przytacza wiele wyników badań naukowych, co czyni jego pracę prawdziwym mistrzostwem w tej dziedzinie.
Dołącz do mnie na Facebooku, aby nie przegapić nowych postów, które publikuję co 1–2 tygodnie. Zapraszam Cię do przeczytania posta z przepisem na nawilżający krem owsiany, który okazał się rewelacyjny w przypadku egzemy naszego syna. Kliknij tutaj!
Źródło:
Changes of intestinal microbiota in early life – PubMed
Smallpox: clinical features, prevention, and management – PubMed
Prenatal exposure to bisphenol A and risk of allergic diseases in early life – PubMed
Prenatal factors associated with the development of eczema in the first year of life – PubMed
The treatment of atopic dermatitis with licorice gel – PubMed
Contact sensitivity to aluminium – PubMed
Dietary treatment of childhood atopic eczema/dermatitis syndrome (AEDS) – PubMed
Zobacz również
6 szkodliwych chemikaliów w kosmetykach dla dzieci których warto unikać.
Paracetamol: Związek z Zaburzeniami Neurologicznymi u Dzieci
